Vết nám trên mặt tôi... có phải là nám hay tàn nhang?

Các vết đốm trên da là nám hay tàn nhang? Cả hai bệnh lý sắc tố này đều do tác nhân chính là tia cực tím mạnh, đều xuất hiện nhiều trên mặt và có hình dạng khá giống nhau, khiến việc phân biệt trở nên khó khăn. Hãy cùng tìm hiểu sự khác biệt giữa nám và tàn nhang cũng như các biện pháp phòng ngừa.

Nám da thường xuất hiện chủ yếu ở các vùng trung tâm của khuôn mặt như trán, mũi, má, gò má, và cũng có thể xuất hiện trên cằm hoặc cổ. Nếu trên mặt xuất hiện các đốm nâu mờ nhạt, khả năng cao đó là nám da. Khác với tàn nhang, nám thường xuất hiện sau khi phụ nữ bắt đầu tiết hormone sinh dục nữ một cách chính thức, đặc biệt sau độ tuổi 20, và trở nên nặng hơn khi bước vào độ tuổi 30-40, khi hormone nữ tăng lên. Sau thời kỳ mãn kinh, khi hormone nữ giảm, nám cũng có thể giảm đi. Tuy nhiên, nám phân bố đều từ lớp trung bì đến lớp biểu bì của da, nên khó biến mất hơn so với tàn nhang.

Nám tàn nhang có hình dạng giống như nhiều chấm nhỏ màu nâu nhạt trên hai má. Là các vết tròn nhỏ dưới 0,5-0,6cm, ban đầu có màu nâu đỏ, sau một thời gian có thể chuyển sang màu đen. Nguy cơ màu sắc đậm hơn càng cao khi tiếp xúc nhiều với tia cực tím. Thỉnh thoảng cũng có người bị nám tàn nhang chuyển sang màu đen. Phần lớn xuất hiện trên hai má, còn có thể thấy trên lưng, cánh tay, ngực và mu bàn tay. Người có làn da trắng thường dễ bị nám tàn nhang hơn. Thường bắt đầu xuất hiện trước 5 tuổi và trở nên rõ rệt hơn sau tuổi dậy thì. Vì chỉ nằm trong lớp biểu bì, nên theo tuổi tác, chúng có thể tự nhiên biến mất.

Các vết nám và tàn nhang đều do lượng melanin đen trong da tăng quá mức gây ra. Khi tia cực tím kích thích da, melanin sẽ hình thành, và các tế bào chứa melanin càng di chuyển lên lớp sừng thì màu da tại vị trí đó càng tối. Do đó, để phòng ngừa nám và tàn nhang, nên tránh tiếp xúc với tia cực tím càng nhiều càng tốt. Không chỉ mặt mà cả cổ, cánh tay, mu bàn tay đều nên thoa kem chống nắng. Ít nhất trước khi ra ngoài 30 phút, hãy thoa kem chống nắng có chỉ số SPF từ 15 đến 30 để bảo vệ da. Sau khi ra ngoài, cũng nên thoa lại cứ mỗi 3-4 giờ. Trong khi đó, nám khác với tàn nhang, thường xuất hiện do biến đổi hormone. Vì vậy, phụ nữ mang thai hoặc người dùng thuốc tránh thai cũng dễ bị nám, và khi căng thẳng gây rối loạn hormone, nám có thể trở nên nặng hơn. Do đó, việc duy trì nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc để quản lý căng thẳng là rất quan trọng.

Nếu các vết nám hoặc tàn nhang đột nhiên xuất hiện nhiều và làm bạn lo lắng, có thể cải thiện bằng các phương pháp điều trị da liễu. Thường thì điều trị tàn nhang sử dụng các phương pháp laser như IPL. IPL là loại laser có bước sóng đơn hiệu quả trong việc điều trị sắc tố, khi chiếu vào vùng có tàn nhang, sẽ hình thành vảy rồi rụng đi, giúp cải thiện tình trạng. Các vết nám đậm hơn do tiếp xúc với tia cực tím cũng có thể được loại bỏ bằng điều trị laser hoặc bằng phương pháp lột da hóa học loại bỏ lớp da bị tổn thương, hoặc sử dụng các phương pháp như Vital Ion để đưa vitamin C vào da, mang lại hiệu quả điều trị cao.